Święto Objawienia Pańskiego, a jednocześnie wigilia Świąt Bożego Narodzenia u chrześcijan wschodnich skłania do kilku refleksji na temat rozpoczętego właśnie roku. Zacząć wypada od podsumowania tego, co zdarzyło się w 2016 r.  

Zapamiętamy przede wszystkim trzy wizyty wielkiego mistrza w Polsce. Każda z nich miała inny charakter. Pierwsza w Malborku i Kwidzynie, związana z otwarciem odrestaurowanego kościoła zamkowego oraz odsłonięciem zrekonstruowanej figury na jego wschodnim szczycie. Druga wizyta w mieście nad Nogatem związana była z jubileuszem 730 nadania praw miejskich. Wizytę uświetniła msza św. w kościele św. Jana. Trzecia wizyta miała charakter naukowo-muzealny. Dr. Bruno Platter OT odwiedził Toruń i Gdańsk, gdzie wziął udział w konferencji naukowej i otwarciach dwóch wystaw, a wszystko to związane było z obchodami 550. rocznicy II pokoju toruńskiego. Podczas pobytu w Gdańsku, w Ratuszu Głównego Miasta wielki mistrz spotkał się z kandydatami do Instytutu Familiarów. Tym samym uczyniony został kolejny ważny krok na drodze budowania struktur familiarskich w Polsce. Dodajmy, że aktualnie w gronie Familiarów Zakonu Krzyżackiego znajduje się jeden Polak. 

W minionym roku Ojciec Piotr Rychel OT, gdynianin, otrzymał święcenia kapłańskie, a jedną z mszy św. prymicyjnych odprawił w  kościele zamkowym w Malborku. Rozpoczął pracę w prowincji austriackiej. Inny z Polaków, ojciec Piotr Lewiński OT złożył śluby wieczyste, a na rok 2017 planowane są jego święcenia kapłańskie. Ojciec Piotr zasili prowincję czeską, gdzie pracuje już dwóch polskich zakonników.  

W dniu 14 września 2016 r., w dzień jednego z najważniejszych świąt w kalendarzu zakonnym, Święta Podwyższenia Krzyża Świętego, uruchomiona została niniejsza, polskojęzyczna strona internetowa o Zakonie Krzyżackim. Ma ona stać się podstawowym i oficjalnym źródłem o działalności Zakonu, zarówno w kontekście historycznym, jak i współczesnym i będzie prowadzona przez polskich Familiarów.   

Rok 2017 chcemy zacząć od akcji pomocy braciom chrześcijanom,  Kościoła prawosławnego, a konkretnie cerkwi Opieki Matki Bożej w Skicie Odrynki na Podlasiu. W dniu 1 grudnia 2016 r. w pożarze wnętrza cerkwi zniszczeniu uległy m.in. ikony. Skit założył w 2009 roku archimandryta Gabriel, prawosławny mnich, pustelnik.

Pustelnia powstała  na uroczysku Kudak  nad Narwią, a ojciec Gabriel  jest  jej  jedynym mieszkańcem. Polecamy film o nim, jak też relację o tragicznym w skutkach pożarze. 

Chcemy ufundować jedną z ikon maryjnych, a konkretnie Matkę Bożą Supraską. To nie tylko piękna ikona, ale też bardzo ważne miejsce dla polskiego Prawosławia. Ikona zostanie napisana przez Panią Natalię Kozak z Bielska Podlaskiego. Będzie to dar Familiarów, kandydatów do Instytutu Familiarów oraz sympatyków Zakonu Krzyżackiego w Polsce. Patronką spalonej cerkwi jest Najświętsza Maria Panna,  główna patronka Zakonu Krzyżackiego. Wspólna patronka łączy nas w solidarności z doświadczoną  nieszczęściem pożaru społecznością prawosławną. Nasza inicjatywa ma wymiar ekumeniczny i symboliczny. Odwołujemy się do  tradycji Kościoła Powszechnego  jednoczącego wszystkich chrześcijan, a jednocześnie do początków Zakonu, gdy w Ziemi Świętej spotykały się dwa odłamy chrześcijaństwa: zachodnie obrządku łacińskiego- rzymskiego i wschodnie obrządku greckiego- bizantyjskiego.  Podobnie obecnie w Europie i w  Polsce, gdzie, jak głosił  święty Jan Paweł II, chrześcijaństwo  powinno oddychać dwoma płucami: wschodnim  i zachodnim.

Ogłaszamy nasz zamiar, aby poinformować o inicjatywie wszystkich, którzy interesują się Zakonem Krzyżackim nie tylko w kontekście historycznym. O jej przebiegu, jak też innych szczegółach związanych z fundowaną ikoną będziemy informować.  Jeżeli ktoś chciałby się włączyć do akcji, prosimy o kontakt na adres poczty elektronicznej, podany w zakładce "Kontakt". Zapraszamy do współpracy i wraz z wielkim mistrzem Zakonu Krzyżackiego życzymy raz jeszcze wszystkiego dobrego w 2017 roku!

  

    

W imieniu wielkiego mistrza Zakonu Krzyżackiego, dr. Bruno Plattera OT, wszystkich sióstr i braci, jak też wspólnoty rycerzy honorowych i familiarów chcielibyśmy złożyć Państwu  najserdeczniejsze życzenia zdrowych i spokojnych Świąt Bożego Narodzenia, pełnych radości z przyjścia Tego, który sprawi, że "wilk zamieszka z barankiem, pantera z koźlęciem razem leżeć będą, ciele i lew paść się będą społem i mały chłopiec będzie je poganiał. Krowa i niedźwiedzica przestawać będą przyjaźnie, młode ich razem będą wypoczywać. Lew jak wół jeść będzie słomę. Niemowlę igrać będzie na norze kobry, dziecko włoży swą rękę do kryjówki żmii" (Iz.11, 6-8).

 

Wiedeń, Dom Zakonu Niemieckiego, kapitularz

Prorocy zapowiadali nadejście Mesjasza, a z nim nowych, cudownych czasów i przewartościowania dotychczasowego świata, który miał przeminąć. To się właśnie zdarzyło w Noc Bożego Narodzenia w Betlejem i co roku powtarza się w naszych sercach i domach. Więc "porzućmy to, czym byliśmy, i nasze dawne uczynki, a skoro przez Wcielenie Syna Bożego zostaliśmy w nim usynowieni, wyrzeknijmy się wszystkiego, co jest tylko ciałem. Poznaj swoją godność, chrześcijaninie! Stałeś się uczestnikiem Boskiej natury, porzuć więc wyrodne obyczaje dawnego upodlenia i już do nich nie wracaj. Pomnij, jakiej to Głowy i jakiego Ciała jesteś członkiem... "(św. Leon Wielki, papież "O Bożym Narodzeniu").

Niech ta zmiana się w nas dokona i niech wejdziemy w Nowy Rok silniejsi Bożą obecnością w nas i naszym świecie. I niech Jezus obdarzy nas błogosławieństwem na wszystkie dni 2017 roku i  wspiera nasze dzieła, aby nie zabrakło nam zapału i sił w niesieniu dobra, miłości i pokoju. 

 

Ukazał się nowy numer czasopisma religijno-kulturalnego Zakonu Niemieckiego, przeznaczonego dla braci, sióstr, familiarów i przyjaciół zgromadzenia. Od trzech numerów pismo ma nowego redaktora naczelnego, ojca Jakuba Jirovca OT i ukazuje się w nowej, zmodernizowanej formie graficznej. "Deutscher-Orden" nr 3/2016 jest szczególnie interesujący dla Polaków, bowiem przynosi relacje z ceremonii z udziałem naszych rodaków: święceń kapłańskich ojca Piotra Rychela OT oraz ślubów wieczystych Piotra Lewińskiego. To ważne wydarzenia także dla całego zgromadzenia i dobrze, że zostały dobrze udokumentowane. Jak w każdym numerze, taki w tym znajdujemy obszerny wywiad. Jego bohaterem jest tym razem biskup pomocniczy Regensburga i tytularny Inis Cathaig (Irlandia), a także familiar Zakonu Krzyżackiego dr Josef Graf FamOT. To interesująca rozmowa o problemach diecezji regensburskiej, powołaniu i wierze, ale także o życiu codziennym biskupa, jego zainteresowaniach, życiu codziennym, obowiązkach i czasie wolnym biskupa.Jego przesłaniem, które stało się tytułem tekstu jest stwierdzenie, że Bogu przysługuje pierwsze miejsce w naszym życiu, że nie można ofiarowywać mu skrawków naszego czasu, tego co pozostanie. Powinno być odwrotnie. 

Wśród relacji z współczesnego życia zakonu podkreślić należy 25-lecie działalności "Ordenswerke", organizacji realizującej pierwotne powołanie Zakonu, działalność charytatywną. Autorka, Mirjana Sarac-Petric, charakteryzuje działalność organizacji liczącej dziś ok. 2800 współpracowników zatrudnionych w 53 instytucjach stacjonarnych i 59 doraźnych. "Ordenswerke" pomagają ludziom młodym i starszym, uczą i leczą z uzależnień. To prosta kontynuacja tego, co stało się w 1190 r. pod murami Akkonu. 

Nie mogło zabraknąć także artykułów o historii zgromadzenia. Oprócz wspomnienia mistrza niemieckiego i administratora urzędu wielkiego mistrza, Walthera von Cronberg zamieszczono bardzo ciekawy tekst o początkach sióstr Zakonu Niemieckiego w Lanegg, autorstwa S. Erentraud Gruber OT. Pretekstem była "okrągła" 175 rocznica powstania tamtejszego domu zakonnego. Po wymarciu sióstr w Zakonie w okresie reformacji, ówczesnemu wielkiemu mistrzowi, Maksymilianowi Józefowi von Österreich-Este (1835-1863) bardzo zależało na odrodzeniu tej jakże ważnej gałęzi Zakonu. Ostatecznie stało się to za przyczyną dwóch sióstr zakonnych: Agnes  Weber oraz Dominiki Tammerle, jak też energicznych działań prof. Petera Riglera OT i osobistego zaangażowania wielkiego mistrza. W dniu 2 lipca 1841 r., w rozbudowanej kaplicy w Lanegg, uroczyście wstąpiło do Zakonu siedem kobiet: dwie wspomniane siostry i pięć nowicjuszek. Był to początek bardzo licznej i prężnie działającej do dzisiaj gałęzi żeńskiej Zakonu Niemieckiego. Bardzo ciekawy jest też materiał o albumie dokumentującym działalność Zakonu Krzyżackiego w Republice Czeskiej, który zachował się w zbiorach Centralnego Archiwum Zakonu Niemieckiego w Wiedniu (autor: O. Frank Bayard OT). Album przekazał w 1929 r. nowo wybrany wielki mistrz zreformowanego Zakonu, Norbert Klein prezydentowi Czech,  Tomaszowi Masarykowi, który złożył akurat wizytę na zamku Bousov /Busau. Na zamieszczonych w artykule wybranych zdjęciach widać szpitale i domy starców m.in w Opawie (Troppau) i Bruntalu (Freudenthal). O skali działalności szpitalnej mówią przytoczone przez autora liczby: w latach 1924-1927 na 141 łóżkach leczono stacjonarnie 7 934 osoby, a 51 517 udzielono pomocy ambulatoryjnej.

Treści do poczytania (oczywiście w języku niemieckim) jest dużo więcej, m.in. przegląd najnowszych książek historycznych o Zakonie i jest to lektura obowiązkowa dla wszystkich, którzy interesują się Zakonem Krzyżackim.    

Św. Elżbieta z Turyngii to najbardziej krzyżacka ze świętych. Wyłączywszy Najświętszą Marię Pannę oczywiście. Jak podkreśla wielki mistrz Zakonu, dr Bruno Platter OT, córka króla Węgier Andrzeja II jest jednym z fundamentów charyzmatu Zakonu Krzyżackiego.

„Patronki zakonu, Maryja Boża Rodzicielka oraz św. Elżbieta z Turyngii (Węgierska) wyrażają gotowość pełnienia woli Bożej, wsłuchania się w Boga oraz służby bliźnim, w szczególności biednym i chorym” (B. Platter, Charyzmat Zakonu Krzyżackiego, Wiedeń 2016, s. 12).

Jej żywot znaleźć można w zakładce: „Z kalendarza liturgicznego”. Przypomnijmy zatem słowa jej spowiednika i kierownika duchowego, Konrada von Marburg (Ad pontificem, anno 1232):

"Odtąd Elżbieta coraz bardziej zaczęła jaśnieć cnotami. Całe życie była pocieszycielką ubogich; teraz się poświęciła całkowicie opiece nad potrzebującymi. W pobliżu jednego ze swych zamków poleciła zbudować szpital, w którym zgromadziła wielu chorych i słabych. Hojnie rozdzielała dary miłości wszystkim, którzy prosili ją o wsparcie nie tylko na tym miejscu, ale na każdym innym podlegającym władzy jej małżonka. Wszystkie dochody, pochodzące z czterech księstw swego małżonka, wyczerpała do tego stopnia, iż w końcu na potrzeby ubogich nakazywała sprzedawać klejnoty i kosztowne szaty. 

Pieczęć komtura Marburga z Centralnego Archiwum Zakonu Niemieckiego w Wiedniu (XIV w.) . Fot. M. Hlebionek

Dwa razy na dzień, rankiem i wieczorem, miała zwyczaj odwiedzać chorych. Osobiście posługiwała tym, którzy cierpieli na odrażające choroby, podawała posiłek jednym, poprawiała posłanie drugim, niektórych dźwigała na ramionach i spełniała wiele innych dobroczynnych posług. W tym wszystkim podtrzymywał ją błogosławionej pamięci małżonek. Na koniec po śmierci swego małżonka, starając się o jak największą doskonałość, pośród wielu łez prosiła mnie, abym pozwolił jej wędrować od drzwi do drzwi i prosić o jałmużnę. 

W Wielki Piątek, kiedy ołtarze były obnażone, złożywszy ręce na ołtarzu, w kaplicy swego miasta, dokąd sprowadziła Braci Mniejszych, w obecności świadków wyrzekła się własnej woli i tego wszystkiego, co Zbawiciel w Ewangelii zalecał porzucić. Następnie skoro zrozumiała, że mogłyby ją uwieść sprawy świata oraz ziemski przepych, którego doznawała otoczona szacunkiem za życia małżonka, wbrew mojej woli udała się do Marburga. Tu zbudowała szpital i zgromadziła chorych i ułomnych; zapraszała do swego stołu najbardziej ubogich i pogardzanych. 

Wobec Boga stwierdzam, że pomimo jej czynnego życia rzadko spotykałem niewiastę, która by w tak wysokim stopniu obdarzona była darem kontemplacji. Niektórzy zakonnicy i zakonnice zauważali często, iż kiedy powracała z modlitewnego odosobnienia, jej twarz jaśniała niezwykle, a oczy błyszczały jakby promieniami słońca. 

Przed śmiercią wysłuchałem jej spowiedzi. Kiedy zapytałem, jak rozporządzić majątkiem i sprzętem domowym, odparła, że wszystko, co jeszcze wydaje się posiadać, należy do ubogich. Prosiła też, abym rozdał wszystko, z wyjątkiem zwykłej tuniki, którą miała na sobie i w której chciała być pochowaną. Po wydaniu tych rozporządzeń przyjęła Ciało Pana. Następnie aż do godzin wieczornych mówiła dużo o tym, co najpiękniejszego usłyszała w kazaniach. Wreszcie polecając Bogu z największą pobożnością wszystkich obecnych, jak gdyby zapadając w łagodny sen, oddała ducha”.

 

 

W związku z ostatnią wizytą w Toruniu i Gdańsku Kuria Generalna Zakonu Krzyżackiego przygotowała drugie wydanie broszury autorstwa wielkiego mistrza Bruno Plattera. Jest to piękna opowieśc o dzisiejszym Zakonie i jego działalności w perspektywie tradycji zgromadzenia. Jak napisał we wstępie dr Platter "uwagi mają służyć próbie opisania istoty zakonu na podstawie towarzyszących mu historycznie niezmiennych jego cech. Na tej podstawie zostaną zaprezentowane jego dzisiejsza reguła i działalność [...] jak zakon rozumie samego siebie i jak jest ukierunkowany duchowo".  

Kto chciałby otrzymać to wydawnictwo proszę pisać na adres podany w zakładce "Kontakt". Licząca 24 strony broszura jest bezpłatna - poniosą Państwo jedynie koszty przesyłki. 

„Narody, niezmiennie od wieków, powinny trwać w pokoju, poszukiwać dróg do pokojowych rozwiązań - także na drodze rezygnacji. 550 lat temu, podczas podpisywania traktatu pokojowego w Toruniu, było to tak samo ważne, jak dziś. Chciałem to podkreślić, to było dla mnie niezwykle istotne, że w tym roku nie świętujemy zwycięstwa lecz zawarcie pokoju”.

Fragment wypowiedzi wielkiego mistrza Bruno Plattera OT (cały wywiad można przeczytać w tym miejscu) podkreśla nie tylko motywacje najwyższego dostojnika Zakonu, ale także klimat całej wizyty. To była pierwsza oficjalna wizyta wielkiego mistrza Zakonu Krzyżackiego w Gdańsku, w związku z czym pytań o Jego obecność było bardzo wiele. Związek Gdańska z Zakonem, choć nie dobrowolny,  obiektywnie ocenić można jako dość korzystny dla obu stron. Czas zgody i wspólnoty interesów trwał do bitwy pod Grunwaldem, gdzie gdańszczanie walczyli jeszcze po stronie Zakonu. Po przegranej, sądząc, że jest już przegrana, złożyli hołd królowi Władysławowi Jagielle, co Krzyżacy jednoznacznie odebrali jako zdradę. Od tego momentu wzajemne stosunki były bardzo napięte, czy wręcz wrogie. Władze miasta mocno zaangażowały się w budowanie opozycji wobec Zakonu, Gdańsk był aktywnym członkiem Związku Pruskiego (1440). Po zawarciu II pokoju toruńskiego gdańszczanie zbudowali sobie mit złego Zakonu, tyrana uciskającego własnych poddanych. Zamek krzyżacki został zburzony w 1454 r., a w 200- i 300-lecie tamtych wydarzeń  celebrowano bardzo uroczyście, tworząc oracje, kantaty, bijąc pamiątkowe medale.

Msza św. w kościele św. Mikołaja w Gdańsku. Od lewej: A.Schmeier FamOT, P. Rychel OT, dr B. Platter OT, F. Bayard OT. Fot. B. Jesionowski

Kiedy w wyniku II rozbioru Polski (1793) Gdańsk trafił w ręce pruskie narracja miejska musiała ustąpić państwowej i to przeciwnej w swojej wymowie. Dynastia Hohenzollernów wybrała sobie Krzyżaków za swoich ideowych poprzedników. Wykorzystywano symbole Zakonu - m.in. najwyższe pruskie odznaczenie wojenne, krzyża żelazny został zaprojektowany na wzór krzyża Zakonu Krzyżackiego. Główną różnicą jest to, że jest równoramienny. Podobną, narodową narracją, budowaną przez dzieła Mickiewicza, Sienkiewicza, czy Matejki posługiwali się także polscy mieszkańcy miasta. W tym przypadku Krzyżacy stali się uosobieniem wrogim Polakom zaborców, których, podobnie jak pod Grunwaldem, można wspólnym wysiłkiem pokonać. Budowanie obrazu okrutnego i zdradzieckiego wroga, podkreślanie jego najgorszych cech miało służyć zjednoczeniu społeczeństwa polskiego we wspólnym celu odzyskania własnego państwa. Do podobnych mechanizmów nowa i nie mająca szerszego oparcia w społeczeństwie władza komunistyczna sięgnęła po 1945 r. Krzyżacy byli wykorzystywani w propagandzie antyniemieckiej do 1970 r., a później nawet w antyamerykańskiej, w okresie stanu wojennego. 

O tych trudnych sprawach traktuje wystawa „..odwracamy dusze nasze na ścieżki pokoju i zgody. Gdańsk i Krzyżacy w 550. rocznicę II pokoju toruńskiego”. W założeniach niżej podpisanego jej autora nie ma ona dać gotowych odpowiedzi, ma skłonić do obiektywnej refleksji nad dziedzictwem Zakonu w Gdańsku, nad pamięcią o nim i meandrach propagandy, podsuwającej gotowe odpowiedzi i upraszczającej fakty historyczne. Dlatego obecność delegacji Zakonu Krzyżackiego, świadectwo ciągłości funkcjonowania zgromadzenia i trwałości jego charyzmatu była bardzo ważna. Do Gdańska przyjechali: dr Bruno Platter OT, Ojciec Frank Bayard OT, Ojciec Piotr Rychel OT, Prof. Rudolf Müller FamOT, ks. Andre Schmeier FamOT, prof. Udo Arnold oraz Bernhard Huber - sekretarz wielkiego mistrza.

Prezentacja mszału w Bibliotece Gdańskiej PAN.  Od lewej: F. Bayard OT, dr J. Trupinda FamOT, dr B. Platter OT, R. Müller FamOT. Fot. B. Jesionowski

Wizyta rozpoczęła się od mszy w kościele św. Mikołaja, miejscu, gdzie chowani byli członkowie gdańskiego konwentu. Miejsce modlitwy było jeszcze bardziej znaczące - modliliśmy się w kaplicy św. Jacka, pierwszego polskiego dominikanina.

Tego samego dnia wielki mistrz spotkał się także z osobami kandydującymi do Instytutu Familiarów, a cała delegacja uczestniczyła w prezentacji krzyżackiego mszału z XV w., który w listopadzie znajdzie się na liście UNESCO. W zbiorach Biblioteki Gdańskiej PAN znajduje się jeden z najcenniejszych na świecie zbiorów średniowiecznych rękopisów. Oparty jest na zbiorach biblioteki założonej w końcu XIV w. przy kościele NMP w Gdańsku przez krzyżackiego kapłana Andreasa Slommowa. 

Głównym punktem dnia było otwarcie wystawy w Dworze Artusa, z którego relację można przeczytać tutaj. 

Nazajutrz w najstarszym kościele parafialnym Gdańska, pw. św. Katarzyny, dzięki uprzejmości ojca przeora Tadeusza Popieli OCarm. został odprawiona msza św. w językach polskim i niemieckim, współkoncelebrowana przez ojców Zakonu Krzyżackiego. Wizyta zakończyła się zwiedzeniem Muzeum Nauki Gdańskiej (dawniej Zegarów Wieżowych) w obecności jego kierownika, dr. Grzegorza Szychlińskiego. 

Krótka wizyta delegacji zakonnej w Gdańsku byłą szeroko relacjonowana i komentowana przez gdańskie media. Stanowi kolejny etap przezwyciężania wciąż żywych stereotypów i budowania nowych relacji Zakonu Krzyżackiego z Polską i Polakami. Podstawą do budowania przyszłości pozostaje obiektywnie badana i odczytywana przeszłość, która winna łączyć, a nie dzielić. Najważniejszą i uniwersalną chrześcijańską wartością jest bowiem pokój.

JT           

Wielkimi krokami zbliża się okrągła rocznica niesłychanie ważnego wydarzenia - II pokoju toruńskiego. Został zawarty w Dworze Artusa w Toruniu 19 października 1466 r. Kończył długie zmagania między Koroną Królestwa Polskiego a Zakonem Krzyżackim, określane w historiografii wojną trzynastoletnią (1454-1466). Postanowienia układu pokojowego miały dalekosiężne skutki, zarówno dla Korony Polskiej, jak i Zakonu, który tracił Pomorze Gdańskie, ziemię chełmińską i michałowską. Bolesną stratą były wielkie miasta pruskie: Gdańsk, Elbląg, czy Toruń. W wyniku wojny w ręce polskie przeszedł Malbork, dom główny i stolica państwa zakonnego. Mimo, że w rękach Zakonu Krzyżackiego pozostała wschodnia część dawnego państwa, to straciło ono właściwie swoją suwerenność. 

W dniu 19 października, w dokładną rocznicę wydarzenia wielki mistrz Bruno Platter wygłosi na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu wykład inaugurujący nowy rok akademicki, pod tytułem: „Współczesny Zakon Niemiecki i charakterystyczne cechy jego działalności” (godzina 9.00, sala Rady Wydziału Nauk Historycznych im. Karola Górskiego, budynek Collegium Humanisticum UMK, ul. W. Bojarskiego 1, Toruń) Wieczorem delegacja zakonna weźmie udział w otwarciu wystawy w Muzeum Okręgowym w Toruniu „II traktat toruński 1466 r. 550 rocznica podpisania dokumentu pokojowego”. O wystawie można przeczytać w tym miejscu.

W dniach 20-21 października, Collegium Humanisticum UMK odbędzie się konferencja naukowa „Prusy Królewskie i Krzyżackie po II Pokoju Toruńskim 1466-1525/Königlich und Deutschordens-Preußen nach dem Zweiten Thorner Frieden 1466-1525”. Program znajduje się tutaj. 

Zwieńczeniem obchodów i wizyty delegacji zakonnej w Polsce będzie otwarcie wystawy „...odwracamy dusze nasze na ścieżki pokoju i zgody. 

Gdańsk i Krzyżacy w 550. rocznicę zawarcia ii pokoju toruńskiego”. Będzie miało miejsce w Dworze Artusa, o godz. 17.00. 

JT

W dniach 21-25 września 2016 r. odbyło się w Würzburgu kolejne posiedzenie Międzynarodowej Komisji do Badań nad Zakonem Krzyżackim (Internationale Historische Kommission zur Erforschung des Deutschen Ordens). Tym razem poświęcona była globalnym i regionalnym aspektom rozwoju Zakonu. O naukowych rezultatach spotkania międzynarodowego grona naukowców zajmujących się badaniami nad Zakonem przeczytać będzie można wkrótce w nowej zakładce, poświęconej badaniom naukowym, publikacjom etc. Niniejszym o wydarzeniom towarzyszącym konferencji.

Od lewej: prof. Udo Arnold, dr Bruno Platter OT.  Fot. J. Trupinda

Przede wszystkim, z funkcji prezydenta komisji ustąpił Prof. Dr. Dr. h.c. mult. Udo Arnold. Postaci tej nie trzeba przybliżać - to aktualnie najwybitniejszy badacz Zakonu, niekwestionowany autorytet naukowy, niestrudzony popularyzator oraz mentor i przyjaciel wielu generacji naukowców. Prof. Arnold , członek polsko-niemieckiej komisji podręcznikowej położył wielkie zasługi na polu zacieśnienia współpracy naukowej między dwoma krajami, którą dziś można określić mianem wzorowej. W uznaniu zasług został też decyzją wielkiego mistrza i rady Zakonu mianowany rycerzem honorowym. W tym roku prof. Arnold obchodzi 50-lecie pracy naukowej! Z tej okazji słowa podziękowania skierował do Profesora Dr. Bruno Platter, wielki mistrz Zakonu, który podziękował także członkom Komisji, którzy prezentują historię zakonu na wielu płaszczyznach, w wielu szczegółowych aspektach.

Uroczystość przekazania zbioru odlewów pieczęci. Żródło: www.deutscher-orden.at

Wielki mistrz podkreślił, że dla wielu z nich Zakon jest nie tylko przedmiotem badań, ale także podmiotem. Nowym prezydentem Komisji został prof. Hubert Houben z Uniwersytetu w Lecce, a jego zastępcą prof. dr hab. Roman Czaja z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. 

Innym ważnym wydarzeniem było uroczyste nawiązanie współpracy między Centrum Badawczym nad Zakonem Niemieckim w Würzburgu (Forschungsstelle Deutscher Orden an der Universität Würzburg) z Instytutem Maxa Plancka we Frankfurcie. To kolejny ważny krok na drodze uruchomienia nowych projektów badawczych dotyczących Zakonu. Podczas uroczystości w sali Senatu Uniwersytetu w Würzburgu Hans-georg Boehm z Bad Mergentheim, pasjonat i kolekcjoner odlewów pieczęci przekazał Centrum swój olbrzymi zbiór (ponad 1200 szt.), owoc wieloletniej pracy, aby służył badaniom naukowym. To bardzo szczodry i piękny gest. 

Poza tym Uczestników konferencji podjęli biskup Würzburga Dr. Friedhelm Hofmann oraz nadburmistrz miasta Bad Mergentheim Udo Glatthaar.

 

Naukowym program konferencji przedstawiał się następująco:   

 

Globale und regionale Aspekte in der Entwicklung des Deutschen Ordens

Würzburg, 21.-25. September 2016

Donnerstag, 22.9. (Forschungsstelle Deutscher Orden, Oswald-Külpe-Weg 74)

 

  9.00 h  Einleitung (Prof. Dr. Dr. h.c. mult. Udo Arnold, Bonn)

  9.30 h  Vorsorge für das Seelenheil und Umgang mit dem Tod im Deutschen Orden (Dr. Anette Löffler, Threna)

10.30 h  Zwischen Palästina und Preußen: Der Deutsche Orden in Italien(Prof. Dr. Hubert Houben, Lecce)

15.30 h  Europäisches und lokales Ausmaß des Deutschordenshandels im Mittelalter (Prof. Dr. Roman Czaja, Toruń)

16.30 h  Landvermessung im Deutschordensland Preußen (Dr. Dieter Heckmann, Berlin)

 

Freitag, 23.9. (Forschungsstelle)

 

 9.00 h   Die Chorverglasung des Berner Münsters. Ein Bildprogramm der städtischen Bürgerschaft für den Deutschen Orden? (Prof. Dr. Brigitte Kurmann-Schwarz, Zürich)

10.00 h  Regionale Entwicklungen in der Herkunft der Ritter der Ballei Utrecht (Prof. Dr. Renger de Bruin, Utrecht)

11.00 h  Pause

11.30 h  Franken als Deutschordensregion. Zur Deutschmeisterchronik des Gregor Spieß von 1531 (Prof. Dr. Helmut Flachenecker, Würzburg)

 

12.30 h  Mittagspause

 

14.30 h  Der Deutsche Orden in Franken in der Rezeption der Gegenwart (Maike Trentin-Meyer M.A., Bad Mergentheim)

15.30 h  Deutschordensforschung im 19. und 20. Jahrhundert – von der Regionalität zur Internationalität (Prof. Dr. Dr. h.c. mult. Udo Arnold, Bonn) 

 

Samstag, 24.9.

 

8.30 h    Fahrt zum Deutschordensmuseum Bad Mergentheim

9.45 h    Präsentation des Deutschen Ordens im Mittelalter im Deutschordensmuseum (Maike Trentin-Meyer M.A., Bad Mergentheim)

10.30 h Diskussion

14.00 h  Präsentation des Deutschen Ordens in der Neuzeit im Deutschordensmuseum (Maike Trentin-Meyer M.A.) anschließend Überlegungen für eine Neukonzeption der Mittelalterabteilung

16.30 h   Stadtführung

18.00 h   Rückfahrt nach Würzburg

 

JT