Pierwotnym charyzmatem zakonu krzyżackiego było szpitalnictwo. Pod Akką w 1190 r. powstał pierwszy szpital polowy, gdzie pielęgnowano chorych i rannych, a opiekujące się nimi bractwo wkrótce przekształciło się w zakon. Mało znany jest fakt, że podobną działalność Krzyżacy prowadzili w czasie I wojny światowej (1914-1918). Więcej przeczytać można o tym w dziale: Historia XIX i XX w.

https://www.zakon-krzyzacki.pl/.../historia-xix-i-xx-w.../1/

Panie nasz Boże!

 

Ze smutkiem i konsternacją patrzymy dziś na Ukrainę.

Groza wojny powróciła na nasz kontynent.

Śmierć i zniszczenie przerywają przestrzeń.

Naród musi walczyć o swoją wolność

i o swoje prawo do samostanowienia.

Mężczyźni, kobiety i dzieci boją się o swoje życie,

martwiąc się o rodzinę i przyjaciół,

muszą opuścić swoje domy i uciekać.

Inni trwają w ciągłym strachu przed nalotami

i co przyniesie przyszłość.

Panie, połóż kres tej wojnie.

Zmiękcz serca tych, którzy są odpowiedzialni, aby żałowali

i zeszli z drogi przemocy.

Daj im odwagę przyznania się i naprawienia swoich błędów.

Zmiłuj się nad wszystkimi ofiarami przemocy:

zmarłymi i rannymi,

żałobnikami, uchodźcami”.

i wszystkimi, którzy żyją w strachu i przerażeniu.

Zmiłuj się nad zmarłymi

i daj żyjącym nadzieję i odwagę.

Otwórz nasze serca na ich potrzeby

i pokaż nam, jak im pomóc.

Pozwól nam w ich smutku

rozpoznać twarz swojego syna, Księcia Pokoju,

który oddał swoje życie i pokonał śmierć.

Bądź naszą siłą i nadzieją,

że nie wojna, ale pokój ma ostatnie słowo,

ponieważ ty, Panie

jesteś Bogiem pokoju i pojednania,

miłości i życia. 

Amen!

O. Jörg Wienbach OT

 

 

Boże ojców naszych, wielki i miłosierny! Panie życia i pokoju, Ojcze wszystkich ludzi. Twoją wolą jest pokój, a nie udręczenie. Potęp wojny i obal pychę gwałtowników. Wysłałeś Syna swego Jezusa Chrystusa, aby głosił pokój bliskim i dalekim i zjednoczył w jedną rodzinę ludzi wszystkich ras i pokoleń.

Usłysz krzyk wszystkich Twoich dzieci, udręczone błaganie całej ludzkości. Niech już nie będzie więcej wojny – złej przygody, z której nie ma odwrotu, niech już nie będzie więcej wojny – kłębowiska walki i przemocy. Spraw, niech ustanie wojna (…), która zagraża Twoim stworzeniom na niebie, na ziemi i w morzu.

Z Maryją, Matką Jezusa i naszą, błagamy Cię, przemów do serc ludzi odpowiedzialnych za losy narodów. Zniszcz logikę odwetów i zemsty, a poddaj przez Ducha Świętego nowe rozwiązania wielkoduszne i szlachetne, w dialogu i cierpliwym wyczekiwaniu – bardziej owocne niż gwałtowne działania wojenne.

Jan Paweł II

 

Oficjalna tradycja zakonu krzyżackiego liczy wielkich mistrzów od Heinricha Walpota (1198-1200). Aktualny wielki mistrz o. Frank Bayard OT jest 66 w kolejności najwyższym zwierzchnikiem zgromadzenia.  Jednak bractwo szpitalne z którego powstał Zakonpowstało pod Akką między 29 sierpniem a połową września 1190 r. Czy przez osiem lat nikt nim nie kierował? A jeżeli to tak, to kim byli „mistrzowie zapomniani” i dlaczego znaleźli się poza oficjalną zakonną listą? - o tym przeczytać można w zakładce "Wielcy mistrzowie". 

 

Bracia i siostry zakonne od samego początku funkcjonowania wspólnoty modlili się za żyjących i zmarłych jej członków. Pierwotna Reguła określała to w sposób następujący: Każdy brat powinien recytować każdego dnia 15 Ojcze nasz za wszystkich braci tego zakonu, gdziekolwiek oni odeszli ze świata. Ponadto każdy brat kapłan tego zakonu powinien odprawiać 10 mszy rocznie za grzechy i zbawienie wszystkich braci, domowników, dobroczyńców i wszystkich przyjaciół domu wciąż żyjących i 10 mszy za dusze umarłych. Duchowni, którzy nie są kapłanami powinni odmówić trzy psałterze za żyjących i trzy za umarłych. Każdy świecki brat powinien odmówić 30 Ojcze nasz na dzień w przeznaczonych godzinach za dobroczyńców, domowników i wszystkich przyjaciół domu, którzy jeszcze żyją i tą samą liczbę za umarłych (za Reguła Zakonu Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, tłum. J. Trupinda). Za zmarłego współbrata z konwentu należało odmówić 100 Ojcze nasz (brat świecki) oraz brewiarzowe Oficjum śmierci (brat duchowny). W każdym domu zakonnym funkcjonowały nekrologia, zawierające imiona współbraci, sióstr, familiarów i dobrodziejów Zakonu za których modlono się w rocznicę ich śmierci. Dziś funkcjonuje centralne Nekrologium. To forma modlitewnej pomocy żyjącym i zmarłym, budująca też poczucie wspólnoty w zgromadzeniu. 

Dziś jednak, 4 lutego, w kalendarzu krzyżackim obchodzi się Anniversarium parentum, a więc dzień, w którym wspomina się rodziców braci i sióstr zakonnych, żyjących i zmarłych. Dzieje się tak nieprzerwanie od XIII wieku.

 

Kościół NMP na Zamku Wysokim w Malborku - Adoracja Marii z Dzieciątkiem przez brata krzyżackiego

Przypadające dziś Święto Ofiarowania Pańskiego przypada dokładnie czterdziestego dnia po Narodzeniu Pańskim. Jest pamiątką ofiarowania małego Jezusa w świątyni, co z kolei wynika z tradycji Starego Testamentu. Na pamiątkę ocalenia przez Boga pierworodnych synów izraelskich w Egipcie, każdy pierworodny syn miał być mu ofiarowany. Dziecko było przynoszone do świątyni i składane na ręce kapłana.  Z obrzędem związana była ceremonia oczyszczenia matki dziecka. To dlatego w średniowieczu, także w kalendarzu liturgicznym Krzyżaków funkcjonowała nazwa Oczyszczenia Najświętszej Marii Panny. Było to święto obchodzone w Zakonie bardzo uroczyście, bowiem odnosiło się do jego Patronki. 

Warto zauważyć, że u Krzyżaków było ono częścią zjawiska, które nazywamy sakralizacją wojny.  Wierzyli oni, że prowadzą wojnę specjalną, świętą, rozgrywaną także na płaszczyźnie

duchowej. Pojmowali ją jako część swojej misji i wpisywali w uniwersalną historię zbawienia. Maria była główną orędowniczką prowadzonych przez Krzyżaków wojen, co dodawało  Jej potęgi i mocy. Wspierała braci w czasie wypraw wojennych, kiedy noszono Jej chorągiew, Jej uwadze powierzano pomyślność w bitwach, Ona też wspierała braci w ich trakcie raz opiekowała się poległymi, co opisywał choćby zakonny kronikarz, Piotr z Dusburga.  Wyprawy wojenne wyruszały zresztą często w święta maryjne (Oczyszczenia NMP - 2 lutego, Zwiastowania NMP - 25 marca, Wniebowzięcia NMP - 15 sierpnia, Narodzin NMP - 8 września) co nadawało im specjalnego znaczenia sakralnego.  Mimo tego, że dziś takie poglądy wydają się niezrozumiałe, to dla człowieka średniowiecznego były niejako naturalnymi, bowiem wpisywały się w jego mentalność i świat wyobrażeń. Na poczuciu opieki  i wsparcia Najświętszej Marii Panny Krzyżacy opierali swoją tożsamość i poczucie misji. Wierzyli, że realizując odwieczną walkę Dobra ze Złem są rycerzami Chrystusa, prowadzonymi przez Matkę Bożą.

 

Urząd wielkiego mistrza w Wiedniu z okazji święta założycielskiego zakonu krzyżackiego

Obok reprodukujemy stosowny plakat z QR-kodem i informacjami dotyczącymi oprawy muzycznej nabożeństwa, jak zawsze w Wiedniu bardzo bogatej.

Użyty motyw graficzny pochodzi z ze szkicu do malowidła w kaplicy św. Anny na zamku w Malborku, wykonanego w 1911 r. Przestawia dostojników krzyżackich z wielkim mistrzem Ulrykiem von Jungingen na czele, poległych w bitwie pod Grunwaldem prowadzonych przez św. Jerzego do Najświętszej Marii Panny. 

Przypomnieć należy, że świeto założycielskie obchodzone jest w nawiązaniu do dokumentu z 6 lutego 1191 r., w którym papież Klemens III potwierdził założenie zakonu i wziął go pod swoją opiekę.

Kiedy mówimy: To Boże Narodzenie, to mówimy:

Bóg powiedział światu swoje ostatnie, najgłębsze i najpiękniejsze słowo, 

słowo, które nie może już zostać odwołane, 

ponieważ jest ostatecznym czynem Boga, który sam działa w świecie. 

I to słowo znaczy:

Kocham Ciebie świecie i ciebie CZŁOWIEKU

(Karl Rahner)

 

 

P. Frank Bayard OT

Wielki Mistrz

 

Dość niepostrzeżenie, w warunkach pandemicznych ograniczeń zakończył swoją posługę w Wiedniu poprzedni wielki mistrz, Ojciec dr Bruno Platter OT. Pożegnalna msza św. odbyła się w kościele św. Elżbiety w Wiedniu w dniu 8 sierpnia br. Ta data przejdzie do historii, podobnie jak urzędowanie Ojca Brunona. Był wielkim mistrzem aż 18 lat, a wybrany w 2000 r. musiał zmierzyć się z wieloma wyzwaniami wewnątrz zgormadzenia, zwłaszcza problemami finansowymi, co podkreślił obecny na uroczystości aktualny wielki mistrz, Frank Bayard OT.

W Polsce zostanie zapamiętany jako bardzo otwarty i ciekawy naszego kraju kapłan, który błyskawicznie zjednywał sobie ludzi i który bardzo chętnie i często odwiedzał Polskę. Bywał

Fragment mszy św. 8.08.2021 Źródło: www.deutscher-orden.at

w Malborku, Toruniu, Gdańsku, na Warmii i Mazurach. Uczestniczył w konferencjach naukowych, wystawach muzealnych. działaniach edukacyjnych. Na zaproszenie ś.p. Prezydenta Rzeczypsopolitej, Lecha Kaczyńskiego był obecny na uroczystościach jubileuszowych 600-lecia bitwy grunwaldzkiej, w czasie których wygłosił bardzo istotną w treści mowę. Dzięki jego zaangażowaniu do Polski po raz pierwszy przyjechały zabytki ze skarbca zakonnego (wystawa "Imagines Potestatis". Insygnia i znaki władzy w Królestwie Polskim i Zakonie Niemieckiem" - Muzeum Zamkowe w Malborku 2007). Kontakty z terenami danego władztwa zakonnego spowodowały, że choć nie był historykiem, zaczął zgłębiać tajniki średniowiecznej historii swojego zgromadzenia.Była bardzo zainteresowany postacią i kultem św. Doroty z Mątowów.

Kłopoty ze zdrowiem i zmęczenie spowodowały, że nic chciał kandydowac na kolejną kadencję, a na swego następcę wskazał Ojaca Franka. Jak sam podkreślił w wygłoszonej w czasie mszy św. mowie, rozpoczyna teraz nowy okres swojej posługi w Zakonie. Przenosi się do Lany, gdzie będzie kontynuował swoje trwające już prawie 60 lat zakonne życie.  

W związku z trudną sytuacją pandemiczną w wiedeńskim konwencie, gdzie z powodu kwarantanny odwołano wszystkie msze św. od 3 do 10 kwietnia przedstawiamy wielkanocne przesłanie wielkiego mistrza Franka Bayarda OT.